224 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
03.05.2015
W dniu dzisiejszym obchodzimy 224 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jest to jedna z tych dat w historii Polski, która nabrała znaczenia szczególnego symbolu, symbolu odrodzenia i nadziei na zmiany.
"...Ojczyzna nasza już jest ocalona. Swobody nasze zabezpieczone. Jesteśmy odtąd narodem wolnym i niepodległym. Opadły pęta niewoli i nierządu..."
Tak głosił uniwersał Sejmu ogłaszający uchwalenie Konstytucji. Była to pierwsza w Europie nowoczesna ustawa zasadnicza, uchwalona podczas obrad Sejmu Czteroletniego, zgodnie z obowiązującymi wówczas ideami oświecenia. 3 maja 1791 roku Sejm Wielki uchwalił Ustawę Rządową, reformującą dotychczasowy ustrój państwa. Najważniejszym osiągnięciem ustawy było zniesienie liberum veto i wolnej elekcji - wolną elekcję zastępuje wyborem panującej dynastii przez sejm, wprowadzenie czterech stałych ministerstw, zwiększenie władzy wykonawczej króla, potwierdzenie praw mieszczan - mieszczanie otrzymują równe ze szlachtą prawa cywilne oraz prawa do posiadania majątków, objęcie ochroną prawną chłopów oraz powołanie 100 - tysięcznego wojska. Twórcami ustawy byli - król Stanisław August, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski. W dniu uchwalenia Konstytucji większość z obecnych na sali 182 posłów głośną aklamacją zagłuszyła oponentów, wzywając króla Stanisława Augusta do złożenia przysięgi na nową Konstytucję. Odbyło się to w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego. Konstytucja spotkała się z ogromnym entuzjazmem - zaprzysięgano jej bronić jak kraj długi i szeroki. To druga po amerykańskiej, konstytucja na świecie. Choć w rok później została obalona podczas sprzeciwu magnatów zwanego Konfederacją Targowicką oraz interwencję rosyjską, po rozbiorach pozostała testamentem wolności i dumy. W okresie II Rzeczypospolitej dzień 3 maja był świętem narodowym. Rocznica Konstytucji 3 Maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu RP z dnia 29 kwietnia 1919 roku. Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, a po antykomunistycznych demonstracjach w 1946 r. nie było w Polsce obchodzone. W styczniu 1951 r. święto to zostało oficjalnie zdelegalizowane przez władze komunistyczne. Do roku 1989, w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. Dnia 6 kwietnia 1990 roku, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przywrócił święto państwowe 3 Maja.